Thuốc lợi tiểu những điểu cần biết

Thuốc lợi tiểu là nhóm các thuốc giúp loại bỏ nước dư ra khỏi cơ thể bằng cách tăng số lượng nước tiểu. Tát cả thuốc lợi tiểu đều tác dụng lên thận, nơi giữ vai trò quan trọng trong việc điều hoà lượng nước cơ thể.

1. Thuốc lợi tiểu là gì?

Thuốc lợi tiểu có tác dụng làm giảm lượng nước trong hệ thống tuần hoàn cũng như trong không gian bào. Thuốc lợi tiểu được sử dụng khá phổ biến trong điều trị một số bệnh tim mạch. Cụ thể loại thuốc này giúp loại bỏ chất lỏng dư thừa trong cơ thể để tim bơm máu hiệu quả hơn và kiểm soát huyết áp.

2. Thuốc lợi tiểu có những loại nào?

Thuốc lợi tiểu có thể chia thành 3 nhóm chính như sau:

– Nhóm thuốc lợi tiểu thiazid: gồm có các thuốc như lorothiazid, hydroclorothiazid… Đây là nhóm thuốc lợi tiểu được sử dụng ưu tiên trong điều trị tăng huyết áp do hiệu quả hạ áp cao hơn các nhóm lợi tiểu khác.

– Nhóm thuốc lợi tiểu tác động quai Henlé: gồm có flurosemid, acid ethacrynic, bumetamid… Thuốc có tác dụng lợi tiểu rất mạnh và làm mất natri nhanh hơn nhóm thiazid nên thích hợp dùng trong truờng hợp suy tim và phù nặng.

– Nhóm thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali:  gồm có spironolacton, triamteren, amilorid… Tác dụng lợi tiểu của nhóm này yếu nhưng do có khả năng giữ kali nên thường được phối hợp với thuốc thuộc nhóm thiazid hoặc lợi tiểu quai Henlé.

3. Thuốc lợi tiểu được sử dụng trong những trường hợp nào?

Người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc lợi tiểu nếu ở trong trường hợp sau:

– Bị phù nề: thuốc lợi tiểu có tác dụng làm giảm sưng phù (ở chân).

– Tăng huyết áp: thuốc lợi tiểu thiazid giúp hạn chế tăng huyết áp, làm giảm nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

– Suy tim: thuốc lợi tiểu làm giảm sưng phù và tình trạng tích tụ chất dịch (trong phổi) do ảnh hưởng của suy tim.

– Một số bệnh về gan, thận và bệnh tăng nhãn áp.

4. Tôi nên sử dụng thuốc lợi tiểu như thế nào?

Trước khi sử dụng thuốc lợi tiểu, người bệnh cần cho bác sĩ điều trị biết nếu có bệnh tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan hoặc bệnh gút.

Về thời gian uống thuốc nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, thông tin ghi trên nhãn thuốc.

Về liều lượng, thời gian giữa mỗi lần uống thuốc và cần sử dụng thuốc lợi tiểu trong thời gian bao lâu phụ thuộc vào loại thuốc được kê đơn cũng như tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Kiểm tra và ghi lại cân nặng mỗi ngày. Gọi cho bác sĩ nếu phát hiện có tăng cân.

Trong khi dùng thuốc lợi tiểu, người bệnh cần thường xuyên đo huyết áp và kiểm tra chức năng thận theo tư vấn của bác sĩ. Những xét nghiệm này rất quan trọng vì thuốc lợi tiểu có thể thay đổi nồng độ kali và magie trong máu.

5. Thuốc lợi tiểu có những tác dụng phụ gì?

Thuốc lợi tiểu có thể gây ra các tác dụng phụ sau đây:

– Đi tiểu thường xuyên: tình trạng này có thể kéo dài 4 tiếng sau mỗi liều.

– Mệt mỏi: tác dụng phụ này sẽ giảm dần khi cơ thể tự điều chỉnh. Nếu người bệnh cảm thấy triệu chứng mệt mỏi không giảm, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để thay đổi liều lượng thuốc.

– Đau cơ

– Khát nước

– Chóng mặt, đầu óc quay cuồng.

– Đổ mồ hôi, bồn chồn.

– Mất nước: dấu hiệu của mất nước là chóng mặt, khát nước, miệng khô, lượng nước tiểu giảm, nước tiểu sậm màu hoặc táo bón.

– Sốt, đau họng, ho, ù tai, chảy máu bất thường hoặc bầm tím, giảm cân nhanh chóng. Nếu có những biểu hiện này người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ.

– Da phát ban: ngừng sử dụng thuốc và thông báo cho bác sĩ ngay lập tức.

– Chuột rút, chán ăn, buồn nôn.

6. Những loại thực phẩm và loại thuốc nào tương tác với thuốc lợi tiểu?

Để tránh tương tác thuốc có hại, bệnh nhân cần cung cấp đầy đủ thông tin về tất cả loại thuốc đang dùng, kể cả các chế phẩm thảo dược, vitamin và thuốc bổ.

Thuốc lợi tiểu thường được sử dụng kết hợp với nhiều loại thuốc khác. Nếu gặp tác dụng phụ khi sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc, cần báo cho bác sĩ để thay đổi thời gian sử dụng mỗi loại thuốc.

Một số loại thước lợi tiểu có thể khiến người bệnh phải tránh tiêu thụ các loại thực phẩm nhất định trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về vấn đề ăn uống, chẳng hạn như:

– Ăn ít muối.

– Uống thuốc bổ sung kali hoặc ăn các loại thực phẩm giàu kali như chuối và nước cam với những trường hợp bị mất kali.

7. Phụ nữ mang thai có thể sử dụng thuốc lợi tiểu không?

Hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc lợi tiểu với những người đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai.

8. Phụ nữ đang cho con bú có dùng được thuốc lợi tiểu không?

Hầu hết các loại thuốc lợi tiểu phù hợp với bà mẹ đang cho con bú với một số biện pháp phòng ngừa.

9. Trẻ em có sử dụng thuốc lợi tiểu được không?

Thuốc lợi tiểu an toàn cho trẻ em và có các tác dụng phụ tương tự như ở người lớn.

Viện Gút tổng hợp