Gọi là nang gan khi tồn tại một ổ trống có thể chứa dịch, máu hoặc không chứa gì và nằm trong tổ chức gan. Nang gan xuất phát từ các tế bào gan, mạch máu nuôi gan, hoặc từ các đường dằn mặt trong gan… vì vậy, thường thấy nang đường mật, nang mạch tại gan, u nang tuyến gan. Có hai loại nang gan chính, đó là nang gan đơn lẻ và loại da nang gan. Ngoài ra có thể gặp các tổn thương giả nang như xuất huyết trong gan do chấn thương, nhồi máu gan.
Nguyên nhân gây nên nang gan còn có thể do nhiễm ký sinh trùng sán lá gan gây nang gan, hoặc nhiễm vi khuẩn lao (nang lao) hoặc do nguyên nhân di truyền, bẩmsinh hoặc có thể do ung thư ở cơ quan khác di căn đến gan.
Nang gan thường lành tính, hiếm gặp ác tính (trừ khi nang gan do ung thư di cản từ một vùng khác ngoài gan đến hoặc kích thước lớn hoặc nhiều nang gan). Đa số chỉ có 1 - 2 nang, vị trí hay gặp ở thùy gan phải, kích thước thường nhỏ hơn 4cm. Tuy nhiên, một số ít nang gan có thể có kích thước rất lớn và chứa tới 1 - 2 lít dịch, nước (ít gặp).
Biểu hiện của nang gan
Do nguyên nhân gây bệnh không giống nhau, nên mức độ nghiêm trọng của bệnh ở từng người cũng không giống nhau và bệnh thường lành tính. Khi nang gan có kích thước nhỏ dưới 4cm, không gây triệu chứng gì (trừ trường hợp nanggan có liên quan đến ung thư di cản của cơ quan khác đi đến gan). Vì vậy, ít khi phải điều trị. Tuy vậy, cần phải theo dõi định kỳ 3 tháng kiểm tra lại một lần để xác định mức độ phát triển của nang, chỉ khi nang to lên trên 6cm mới có triệu chứnglâm sàng.
Những trường hợp này, người bệnh có thể có hiện tượng đau ở vùng gan (vùng hạ sườn phải), rối loạn tiêu hóa (trướng bụng, đầy hơi, khó chịu, kém ăn, buồn nôn, nôn…) và gây khó thở do gan đẩy cơ hoành lên, đặc biệt là nang do ung thư di căn... Trong trường hợp có biến chứng chảy máu sẽ đau nhiều hơn và có biểu hiện thiếu máu rõ rệt (da xanh, mạch nhanh...).
Biến chứng có thể gặp ở nang lớn là nhiễm trùng (nhiễm trùng ngược dòng từ tá tràng lên theo đường mặt hoặc từ máu trong trường hợp nhiễm trùng huyết hoặc vãng khuẩn huyết) hoặc xuất huyết tự nhiên, hiếm hơn là bị xoắn (gặp ở các nang có cuống), vỡ nang hoặc gây tắc mật do nang chèn ép.
Khi bị nang gan có cần chữa trị không?
Khi được phát hiện có nang gan do tình cờ siêu âm gan khi khám sức khỏe định kỳ hoặc khám bệnh với lý do khác, không nên quá lo lắng, cẩn bình tĩnh và đến các cơsở y tế có đủ điều kiện để được khám, tiến hành các kỹ thuật, xét nghiệm và điều trị, nếu bác sĩ khám bệnh thấy cần thiết.
về nguyên tắc, tùy theo tính chất, kích thước, khả năng biến chứng và nguyên nhân gây bệnh sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau hoặc điều trị nội khoa hoặc điều trị ngoại khoa.
Điều trị nội khoa (dùng thuốc) trong các trường hợp do sán lá gan hoặc do vi khuẩn lao, hoặc do nhiễu vi khuẩn khác, hoặc nang đường mật làm ứ, tác mật và ảnh hưởng đến chức năng gan hoặc các trường hợp nang gan ở vị trí gần vỏ gan gây đau, tuy kích thước của nang không lớn.
Tuy vây, đối với loại nang gan lành tính, kích thước nhỏ dưới 4cm, chưa ảnh hướng đến chứng năng của gan và chưa có biến chứng gì, thường không cần điều trị.
Tuy nhiên, việc theo dõi bằng siêu âm và xét nghiệm chứng năng gan định kỳ 3 tháng một lần là rất cần thiết, nếu sau 2-3 năm, kích thước nang gan không thay đổi chức nang gan bình thường, người bệnh có thể yên tâm và có thể không cần theo dõi tiếp.
Nếu nang lớn nhanh, nhất là nang có máu có những nguy cơ đe dọa như nang quá to thể gây vỡ hay biến chứng ép làm tắc đường mật… cần can thiếp ngoại khoa nhằm tránh biến chứng nang vỡ gây chảy máu cấp hoặc nang gan ở vị trí nguy hiểm ( thùy trái của gan ) bác sĩ có thể chỉ định phẩu thuật ( điều trị ngoại khoa).
Điều trị bằng ngoại khoa, hiện nay có một số phương pháp điều trị có thể áp dụng là chọc hút, có t hoặc không có tiêm thuốc làm xơ, có thể phẩu thuật nang dẫn lưu vào đường ruột ở vị trí hỗng tràng ( phần ngoài của ruột non) hoặc phẩu thuật cắt gan tùy theo mức độ của bệnh khi bác sĩ khám bệnh thấy cần thiết. nếu có thể sẽ tiến hành phẫu thuật nọi soi, cuộc phẫu thuật diễn ra nhanh , không đau và người bệnh nhanh chóng phục hồi.
Nguyên tác phòng bệnh.
Đối với người bị nang gan cần hạn chế ăn mỡ, lòng đồng vật, cần kiêng rượu bia. Tránh làm việc năng, gắng sức, tránh chạy nhảy dder đề phòng vấpđạp vào vùng gan gây vỡ nang gan nhất là khi nang gan có kích thước lớn.